Sera Gazı İzleme Planı ve Emisyon Raporunda Yapılan Yanlışlıklar Nedir Nelerdir Nelere Dikkat edilmelidir Nasıl Hazırlanır

1. Tesisin Açıklaması ve Faaliyetleri ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

İstenen bilgiler: Genel işletme bilgileri (Tesis konumu, Kurulu güç, Üretim kapasitesi, Yönetmelik kapsamında giren faaliyetlerin kısaca anlatılması)
Gözlenen hata veya Yanlışlık:

• Eksik bilgi verilmesi
• Konu ile ilgisiz açıklamalar yapılması

2. Kaynak Akış Diyagramı ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

• Kaynak Akış Diyagramının sisteme yüklenmemesi
• Kaynak Akış Diyagramı yerine vaziyet planı gibi dokümanların yüklenmesi
• Kaynak Akış Diyagramı üzerinde; emisyon kaynaklarının (K..), emisyon noktalarının (EN..), kaynak akışlarının (KA..), ölçüm noktalarının (Ö..) etiketleri/referansları ile gösterilmemesi

Aşağıdaki Resimde Doğru bir Örnek Kaynak Akış Diyagramı verilmiştir. 

3. Faaliyetlerin Tanımlaması ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

HATALI VE YANLIŞ ÖRNEK TABLO

Etiket	Faaliyet	Toplam Faaliyet Kapasitesi	Kapasite Birimi	Sera Gazları
F1	Yakıtların Yanması	100	ton/gün	CO2
F2	Demir içeren metallerin (demirli alaşımlar dâhil) üretimi veya işlenmesi	800	ton/gün	CO2
F3	Yakıtların Yanması	3,60	ton/gün	CO2
F4	Yakıtların Yanması	0,90	ton/gün	CO2

• Tesis yönetmelik kapsamına giriyorsa, yönetmelik kapsamında olan ve tesiste gerçekleştirilen tüm faaliyetleri eşik değere bakılmaksızın listelemelidir: Bu çerçevede faaliyetlerin eksik girilmesi
• Aynı faaliyet ayrı ayrı yazılması (Bkz: Hatalı örnekte F1, F3, F4, tek bir faaliyet olarak listelenmelidir)
• Faaliyetlere ilişkin kapasite birimlerinin yanlış girilmesi (Bkz: Hatalı örnekte yakıtların yanması faaliyeti ton/gün değil, MW cinsinden girilmelidir)

DOĞRU ÖRNEK TABLO

Etiket	Faaliyet	Toplam Faaliyet Kapasitesi	Kapasite Birimi	Sera Gazları
F1	Yakıtların Yanması	104,5	MW	CO2
F2	Demir içeren metallerin (demirli alaşımlar dâhil) üretimi veya işlenmesi	800	ton/gün	CO2

4. Emisyon Kaynakları ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

Emisyon Kaynağı : Tebliğde Sera gazı emisyonlarının çıktığı, bir tesisin ayrı olarak tanımlanabilir parçasını veya tesisin bir prosesi şeklinde ifade edilmiştir. 

Fakat genellikle emisyon kaynakları yanlış tarif  edilmektedir. 

Hatalı Yanlış Örnek

Etiket	Kaynak	İlişkili Faaliyetler
K1	Jeneratör Bacası	F2 : Kağıt Üretimi
K2	Doğalgaz	F1 : Yakıtların Yanması
K3	Hammadde Tuğla - Kiremit Kili	F3 : Seramik ürünlerin üretimi
K4	Buhar Kazanı (Kömür)	F1 : Yakıtların Yanması

Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Bu çerçevede; Emisyon Kaynaklarının hatalı adlandırılması:(Bkz: Hatalı Örnekte emisyon kaynakları, ilgili hammadde veya baca olarak adlandırılmamalıdır, emisyona neden olan ünite olmalıdır.)
• İlişkili faaliyetin yanlış girilmesi: (Bkz: Hatalı Örnekte K1, F1 ile ilişkilendirilmelidir)
• Emisyon kaynaklarının eksik girilmesi (Sıklıkla unutulan E.Kaynakları:Jeneratör, acil durum üniteleri)

5. Emisyon Noktaları ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

Emisyon noktası, tesiste, sera gazı emisyonlarının atmosfere verildiği yeri ifade eder. 

Hatalı Yanlış Örnek

Etiket	Kaynak	İlişkili Faaliyetler	İlişkili Emisyon Kaynakları	Sera Gazları
EN1	Kızgın Yağ Kazanı 1	F1 : Yakıtların Yanması	K1: Kızgın Yağ Kazanı 1	CO2
EN2	Kızgın Yağ Kazanı 2 Bacası	F1 : Yakıtların Yanması	K2: Kızgın Yağ Kazanı 2	CO2
EN3	İnsineratör Bacası	F2 : Hidrojen (H2) ve sentez gazının üretimi F3 : Büyük hacimli organik kimyasal maddelerin üretimi	K3: İnsineratör	CO2

Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Bu çerçevede; Emisyon Noktalarının hatalı adlandırılması (Bkz: Hatalı Örnekte E.N yerine Emisyon Kaynakları yazılmıştır. Ancak, Emisyon Noktası, sera gazının atmosfere verildiği ilgili baca olarak adlandırılmalıdır.)
• Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri (SEÖS) ile izleme yapılacağı durumlarda, bu bölümün doldurulmaması
• İlişkili faaliyetin yanlış veya eksik girilmesi

6. Yıllık Tahmini Emisyon Miktarları ve Sera Gazı Emisyonları Hesaplamaları ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Birimlerin hatalı kullanılması sonucu ortaya çıkan hesaplama hataları (Örneğin: Faaliyet verilerinde yanlış birim kullanılması sonucu yanlış emisyon miktarı elde edilmesi, Sıfır hataları yapılması)
• Tahmini Yıllık Emisyon olarak girilen değer ile hesap dokümanında bulunan değerin birbirinden çok farklı olması
• Hesaplama Dokümanının sisteme yüklenmemesi
• Hesaplama Dokümanının, emisyon hesaplarının tekrar yapılmasına olanak sağlayacak şeffaflıkta olmaması, hesaplarda hatalı katsayı ve değerlerin kullanılması
• Hesaplama dokümanında faaliyet verileri kullanılmadan sadece formüllerin gösterilmesi
• Düşük emisyonlu tesislerin (Tebliğ Madde 45: Toplam SGE < 25.000 ton CO2.eşd.), gelecek 5 yıla ilişkin emisyon öngörülerine ilişkin verileri hesap dokümanında göstermemesi
• Düşük emisyona sahip olmayan tesislerin «Düşük Emisyonlu Tesis» seçimi yapması

7. İzleme Yönteminin Seçimi ve izleme yöntemi ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

İzleme Planı İçin Seçilmiş İzleme Yöntemleri Yönetmelik kapsamında tesisin gerçekleştireceği izleme yöntemi doğru ve eksiksiz seçilmelidir.

Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Hesaplama temelli yöntem ile ölçüm temelli yöntemin karıştırılması
• Uygulanacak yöntemin açıkça tarif edilmemesi (Örneğin: Standart yöntem,kütle-denge, Yöntem A (girdi bazlı) vb yöntem şeklinin belirtilmemesi)
• CO2 dışındaki sera gazlarının izleneceği durumlarda eksik seçim yapılması (Not: N2O emisyonlarının izleneceği veya PFC emisyonlarının izleneceği tesislerin bu yöntemleri de seçmesi gerekmektedir, aksi takdirde ilgili bölümler sistemde açılmamaktadır)
• Belirsizlik Değerlendirmesi Tayin Dokümanının sisteme yüklenmemesi
• Tesis özelinde ölçüm cihazlarının belirsizliklerine ilişkin bir değerlendirme dokümanının sisteme yüklenmemesi

8. Kaynak Akışları Hesaplama Faktörleri ve Kademe ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

Kaynak Akışı  : Tebliğe göre Tüketimi veya üretimi sonucunda bir veya daha fazla emisyon kaynağında sera gazı emisyonlarına sebep olan veya karbon içeren ve kütle dengesi yöntemi ile sera gazı emisyon hesaplarında kullanılan belli bir tür yakıtı, hammaddeyi veya ürünü ifade eder.

Kaynak Akışı ile ilgili Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Bu çerçevede: Kaynak Akışlarının adlarının yanlış ifade edilmesi (Örneğin: Fırın, Baca, Jeneratör vb. emisyon kaynakları veya emisyon noktalarının sistemde kaynak akışı olarak adlandırılması)
• Belirtilen kaynak akışının seçilen izleme yöntemiyle uyumlu olmaması (Örneğin girdi bazlı yöntem uygulanacağı belirtilmesine rağmen kaynak akışı olarak ürünün yazılması (toprak hammaddesi yerine tuğla))
• Kaynak akışlarının sisteme eksik girilmesi veya aynı kaynak akışının birden fazla tanımlanması: (Örneğin: Kömür kaynak akışının kazan sayısı kadar girilmesi)
• Kaynak akış türünün yanlış seçilmesi (Örneğin: Doğalgaz kaynak akışının ticari standart yakıt olarak seçilmesi)
• Kaynak akış kategorisinin hatalı seçilmesi (büyük/küçük/önemsiz)
• Faaliyet verileri için; kullanılan ölçüm cihazı bilgisinin (var olduğu halde) girilmemesi
• Faaliyet verisi için uygulanan kademe seviyesinin hatalı seçilmesi (Örneğin; doğalgaz kaynak akışı için belirsizlik % 0,5 olarak belirtilmesine (yani kademe 4 gereksinimini sağlamasına) rağmen kademe 1’in seçilmesi)

Hesaplama faktörleri: Tebliğe göre  Net kalorifik değeri, emisyon faktörünü, ön emisyon faktörünü, yükseltgenme faktörünü, dönüştürme faktörünü, karbon içeriğini veya biyokütle oranını tarif edilir.
Kademe: Tebliğe göre Faaliyet verilerinin, hesaplama faktörlerinin, yıllık emisyonların ve yıllık ortalama saatlik emisyonların belirlemesine yönelik koşulları olarak tarif edilir.

Hesaplama Faktörleri ve Kademe ile ilgili Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Net Kalorifik Değer (NKD), Emisyon Faktörü (EF), Yükseltgenme Faktörü için seçilen kademe bilgilerinde hatalı seçilmesi (Örneğin: Kademe 2A uygulanan kademe olarak seçilirken değerlerin Kademe 1 değeri olarak sisteme girilmesi, veya tam tersi)
• Birimlere dikkat edilmemesi
• Bilgi Kaynağının girilmemesi veya eksik girilmesi (Örneğin: Değerler Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanterinden alındığı durumlarda envantere ait yılın belirtilmemesi)
• Yükseltgenme Faktörü veya Dönüşüm Faktörü Bilgilerinde varsayılan değer ve birim uyumunun sağlanmaması

9. Veri Yönetimi ve Kontrolü ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

Veri Yönetimi ve Kontrolü ile ilgili Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Yönetim ve Kontrol başlığı altında tanımlanmış sorumlulukların sisteme girilmemesi
• Veri akış faaliyetleri İçin oluşturulan prosedürün adının sisteme girilmemesi
• Risk analizi dokümanının sisteme yüklenmemesi
• Tanımlanmış Prosedürlerin eksik girilmesi veya hiç girilmemesi

10. Tanımlanmış Ölçüm Cihazları ve Analiz Laboratuvarları ile ilgili Yapılan Hatalar ve Yanlışlıklar

Veri Yönetimi ve Kontrolü ile ilgili Yapılan Hatalar Yanlışlıklar 

• Ölçüm cihazlarının sisteme eksik girilmesi
• Ölçüm cihazlarına ait bilgilerinin eksik girilmesi
• Hesaplama faktörlerinin laboratuvar analizi ile belirleneceği belirtildiği halde, Analiz Laboratuvarları bilgilerinin girilmemesi veya bilgilerinin eksik girilmesi