Su ayak izi değerlendirme çalışması yapılırken yapılan seçimler konusunda şeffaf olmak için, çalışmanın amaçlarını ve kapsamını açıkça belirlemekle başlamak gerekir. Bir su ayak izi çalışması birçok nedenden dolayı yapılabilir. Bir İşletme, tedarik zincirindeki su kaynaklarına bağımlılığının veya tedarik zinciri boyunca ve kendi faaliyetlerinde su sistemleri üzerindeki etkilerin azaltılmasına nasıl katkıda bulunabileceğini bilmek isteyebilir.

Su ayak izi hesaplama aşaması, verilerin toplandığı ve hesapların geliştirildiği aşamadır. Hesaplama kapsamındaki detay ve detay düzeyi, önceki aşamada verilen kararlara bağlıdır. Hesaplama aşamasından sonra, su ayak izinin çevresel ve sosyal ve ekonomik açıdan değerlendirildiği sürdürülebilirlik değerlendirme aşamasını takip eder. Son aşamada, müdahale seçenekleri, stratejileri veya politikaları formüle edilir. Tüm adımların bir çalışmaya dâhil edilmesi gerekli değildir. Hedeflerin ve kapsamın belirlenmesinin ilk aşamasında, yalnızca hesaplama üzerine odaklanmaya ya da sürdürülebilirlik değerlendirmesi aşamasından sonra durmaya karar verilebilir, bu da daha sonra yapılacak cevaplarla ilgili tartışmadan çıkar. Ayrıca, uygulamada, takip eden dört aşamadan oluşan bu model, katı bir yönergeden daha çok yol gösterici bir idealdir. İlk etapta, bir işletme sıcak noktaları ve öncelikleri belirlemek için tüm aşamaların kaba bir şekilde araştırılmasıyla ilgilenebilir, ancak daha sonra hesapların belirli alanlarında ve sürdürülebilirlik değerlendirmesinde daha fazla ayrıntı aramak isteyebilir.
ISO 14046 Su Ayak İzi Standardı Nedir ISO 14046 Belgesi Sertifikası Nedir Nasıl Nereden Alınır Lütfen Linke Tıklayınız

Bir İşletmenin Su Ayak İzi Nasıl Hesaplanır Su Aya İzi Envanteri Nasıl Hazırlanır?

Bir işletmenin su ayak izi, işletmeyi yönetmek ve desteklemek için doğrudan veya dolaylı olarak kullanılan toplam tatlı su hacmi olarak tanımlanır. İki ana bileşenden oluşur. Bir işletmenin operasyonel (veya doğrudan) su ayak izi, işletmenin kendi operasyonları nedeniyle tüketilen veya kirlenen tatlı su miktarıdır. Bir işletmenin tedarik zinciri (veya dolaylı) su ayak izi, işletme üretiminin girdilerini oluşturan tüm mal ve hizmetleri üretmek için tüketilen veya kirlenen tatlı su hacmidir. “İş su ayak izi” terimi yerine, “işletme su ayak izi” veya “kurumsal su ayak izi” terimlerini de kullanabilirsiniz.

Bir işletmenin toplam su ayak izi, Şekilde gösterildiği gibi bileşenlere ayrılabilir. Operasyonel ve tedarik zinciri su ayak izi arasındaki ayrımdan sonra, işletmeler tarafından üretilen ürünlerle ve “genel su ayak izi” ile hemen ilişkilendirilebilecek su ayak izi arasında ayrım yapılabilir. Sonuncusu, bir işletmeyi yürütmek için genel faaliyetlere ve işletmenin tükettiği genel mal ve hizmetlere ilişkin su ayak izi olarak tanımlanır. 'Genel su ayak izi' terimi, işin devam etmesi için gerekli olan ancak doğrudan belirli bir ürünün üretimi ile ilgili olmayan su tüketimini tanımlamak için kullanılır. Her durumda, işletme yeşil, mavi ve gri su ayak izi bileşenini ayırt edebilir. Bir işletme su ayak izi içindeki çeşitli bileşenlerin örnekleri Tablo'da verilmektedir.

Tablo: İşletme su ayak izi bileşenlerine örnekler

Operasyonel Su Ayak İzi		Tedarik Zinciri Su Ayak İzi
Ürün üretimi ile doğrudan bağlantılı operasyonel su ayak izi	Genel Operasyonel Su Ayak İzi	Ürün girdileri ile ilgili tedarik zinciri su ayak izi	Genel Tedarik Zinciri Su Ayak İzi
Ürüne dâhil edilen su.	Mutfaklar, tuvaletler, temizlik, bahçecilik veya çamaşır yıkamak için su kullanımı veya kirlilik ile ilgili su tüketimi.	Şirket tarafından satın alınan ürün içeriklerinin su ayak izi.	Altyapının su ayak izi (inşaat malzemeleri vb.).
Bir yıkama işlemi sırasında tüketilen veya kirlenen su.
Su, soğutma için kullanım yoluyla termal olarak kirli.		Şirket tarafından ürünlerini işlemek için satın alınan diğer öğelerin su ayak izi.	Genel kullanım için malzeme ve enerjinin su ayak izi (ofis malzemeleri, araba ve kamyonlar, yakıtlar, elektrik vb.).

 

Tanım olarak, "işletmenin su ayak izi", "işletme çıktısı ürünlerinin su ayaklarının toplamına" eşittir. "Bir işletmenin tedarik zinciri su ayak izi", "işletme girişi ürünlerinin su ayaklarının toplamına" eşittir. Bir işletme su ayak izini hesaplamak veya bir işletme tarafından üretilen ana ürün(ler)in su ayak izini hesaplamak aynı şeydir, ancak odak noktası farklıdır. Bir işletme su ayak izinin hesaplanmasında, operasyonel (doğrudan) ve tedarik zinciri (dolaylı) su ayak izi arasında ayrım yapılmasına odaklanılmaktadır. Bu, politika açısından son derece önemlidir, çünkü bir işletme operasyonel su ayak izi üzerinde doğrudan kontrole ve tedarik zinciri su ayak izi üzerinde dolaylı etkiye sahiptir. Bir ürünün su ayak izini hesaplarken, doğrudan ve dolaylı su ayak izleri arasında bir ayrım yoktur.  Birincisi, üretim sisteminin farklı şirketler tarafından nasıl sahiplenilip işletilebileceğini göz ardı ederek, üretim sistemindeki tüm ilgili süreçler için proses su ayak izlerini düşünmektir. Bir ürün ile işletme su ayak izi hesabı arasındaki bir melez, belirli bir ürünün (örneğin, bir işletme tarafından üretilen birçok üründen yalnızca birine bakarak) su ayak izinin hesaplanmasına odaklanarak, ancak ürünün su ayak izinin hangi kısmının işletmenin kendi operasyonlarında gerçekleştiğini ve işletmenin tedarik zincirinde hangi kısmının ortaya çıktığını açıkça ortaya koyarak mümkündür.

Sistem Sınırları

Organizasyon bir veya daha fazla tesis içerebilir. Su ile ilgili olası çevresel etkiler bir veya daha fazla fiziksel birim veya işlemden kaynaklanabilir.

Kuruluş, tesis ile ilgili olarak su ile ilgili potansiyel çevresel etkileri aşağıdaki yaklaşımlardan biri ile belirlemelidir:

 

Kontrol Yaklaşımı

Kuruluş, mali(finansal kontrol) ve idari(operasyonel kontrol) kontrolünde olan tesislerin su ayak izi miktarlarının belirlenmesinden yükümlüdür.

Eşit Paylaşım Yaklaşımı

Kuruluş, öz sermayenin payına göre, ilgili tesislerden gelen proses suları ve fiziksel ünitelerden kaynaklanan çevresel etkilerini değerlendirir.

Bir tesis birkaç kuruluş tarafından kontrol edildiğinde, bunlar aynı konsolidasyon yaklaşımını benimsemelidir.

Kuruluş, hangi konsolidasyon yöntemini uyguladığını belgeleyecektir.

Kuruluş, seçilen konsolidasyon yönteminde yapılan değişiklikleri açıklayacaktır.

İşletme Su Ayak İzinin Hesaplanması Nasıl Yapılır Formülü Nedir

Aşağıda, bir 'iş biriminin' su ayak izini nasıl hesaplayabileceği gösterilmektedir. Bir iş biriminin su ayak izi (WFiş, hacim / zaman), iş biriminin su ayak izi, işletme su ayak izi ve onun tedarik zinciri su ayak izi eklenerek hesaplanır:

    WFiş=WFiş,op+WFiş,tz (hacim/zaman)

WFiş: İş Birimi Su ayak İzi

WFiş,op: Operasyonel Su ayak İzi

WFiş,tz: Tedarik Zinciri Su ayak İzi

Örnek İşletme Su Ayak İzi Sistem Sınırları Tablosu

Bir Kuruluş Tesis A ve Tesis B olmak üzere iki tesisten oluşmaktadır. Aşağıdaki tabloda raporlamaya dâhil olan su kaynakları ilgili standarda uygun olarak izlenmektedir. Tüketilen su kaynakları şebeke suyu ve kuyudur. Kirletilen suda, KOI, AKM, yağ-gres, çinko, bakır, nikel, kurşun, toplam krom parametrelerine bakılmaktadır.

Tüketilen / Çekilen Su
	Tesis	Su Kaynağı	Kaynak Tipi	Veri Kaynağı
Kuruluş X	A Tesisi	Kuyu	Yeraltı Suyu	Fatura
		Şebeke	Şebeke Suyu	Fatura
	B Tesisi	Şebeke	Şebeke Suyu	Fatura

 

Kirletilen Su
	Tesis	Su Kaynağı	Kaynak Tipi	Veri Kaynağı
Kuruluş X	A Tesisi	Atıksu Arıtma Tesisi	Proses, Banyo, Tuvalet	Sayaç
	B Tesisi	Atıksu Arıtma Tesisi	Proses, Banyo, Tuvalet	Sayaç

 

Su Kalitesi
	Tesis	Su Kaynağı	Kalite Parametresi	Veri Kaynağı
Kuruluş X	A Tesisi	Atıksu Arıtma Tesisi	KOI, AKM, yağ-gres, çinko, bakır, nikel, kurşun, toplam krom	Analiz Raporu
	B Tesisi	Atıksu Arıtma Tesisi	KOI, AKM, yağ-gres, çinko, bakır, nikel, kurşun, toplam krom	Analiz Raporu

 

 

Örnek Su Ayak İzi Envanter Hesaplama Sonuçları

Kuruluş X için su ayak izi envanter çalışması, tüketilen ve kirletilen su miktarını göstermektedir. Her tesise ait Su ayak izi, iki kategori için ayrı olarak hesaplanmıştır.

Tüketilen su miktarı; akarsu, yeraltı suyu kaynaklarını etkilediği için yeraltı sularının azalması, kuyu derinliklerinin artması gibi çevresel etkileri vardır. Kirletilen su, atık suyun deşarj edildiği su kaynağındaki su kirliliğine katkısını belirtir.

2017 yılına Kuruluş X’ te yürütülen faaliyetlerinden kaynaklanan tüketilen ve kirletilen su ayak izi sonuçları (m3/yıl) aşağıda verilmiştir.

Kuruluş X Su Ayak İzi Envanter Raporu, kapıdan kapıya (gate-to-gate) yaklaşımı esas alındığından, yalnızca operasyonel sınırlar içerisinde yer alan tesislere ait su tüketimini kapsamaktadır. Tedarik zinciri süreçleri raporlama kapsamı dışındadır.